Üst Çene, Üst çene kemiği yüzün çift kemiklerinden biridir. Omurgaların ağzında bulunan, çiğneme görevini yapan ve dişleri taşıyan bir kemik yapısıdır. Çene omurgalılarda alt ve üst çene olarak iki parçadan oluşur. Böceklerde ise ağız parçalarını taşıyan kısımdır. Dişlerin sindirim sisteminin başlangıcı olarak ağız içerisindedir. Bu amaçla sindirim sistemi besinlerin bağırsaklar yoluyla emilerek kana geçebilecek kadar küçük parçalara ayrılması işleminin mekanik gücünü oluşturan en önemli organdır.
Bu nedenle insan yapısında alt çene, tek kemiktir ve hareketlidir. Kafa kemikleri ile eklemlenir. Dişin çene kemiği ile yaptığı eklem sağlamlığı açısından yardım eden en önemli yapısı, diş modüllerinde bulunan periodontium denilen periodontal ligamentleridir. Sement ile çene kemiği arasında çok kuvvetli bir şekilde tutunma sağlayan bu lifler kemiğin içine kadar işleyerek, diş yapısını çok sağlam bir şekilde kemiğe bağlı tutar. Bu sebeple üst çene kemikleri, yüzün orta kısmında bulunur ve hareketsiz olan kemiklerdir. Ayrıca ağız yapısını, burun boşluğunu, göz çukurlarını ve elmacık boşluklarını meydana getirirler. Yetişkin bir insanda alt ve üst çenelerde toplam 32 tane diş bulunur. Dişler sindirim sisteminin başında gelir ve ufalanıp parçalanmasına, koparılmasına yardım eder. Dişler cansız kemik parçaları gibidir. Fakat tamamen yaşayan birer organdırlar. Görüntüleri açısından bir taşa benzer. Aslında yumuşak etten, sinirden ve damardan yapılmış bir özleri vardır. Çünkü dişler de insanlar gibi doğar, yaşar ve ölür.
Bu bağlamda dişlerin ömürleri, insan ömründen çok daha kısa sürmektedir. İnsan vücudunun en sert dokusudur. Diş minesi kadar dayanıklı bir koruma ile kaplı olan bu yapıların özelliğinde kendini çevreleyen destek dokuları tarafından korunur ve gelişmelerini sağlar. Yani estetik olarak yüz kısmında bir bütünlük içerisindedir.
Dişler ve Yapıları
Süt dişleri; Beş yaşına kadar olan çocuklarda yirmi adet süt dişi bulunur. Altı aylıkken ilk olarak alt ön keser dişleri üç yaşında tam olur. Beş yaşına kadar olan çocukların tüm süt dişleri ağızda mevcuttur. Bu süreç tüm dişlerin ağızda yerini bulması ile son bulur.
Kesici Dişler; Alt ve üst çenedeki ön dişlerdir. Kesici diş olarak üst çene kısmında genişliği 9 ila 10 mm. Olanlar orta kesici; 6 ila 7 mm. Olanlar ise üst yan kesici dişlerdir. Hem alt hem üst çenede dört tane bulunur. Bunlar yiyecekleri ısırmaya ve kesmeye yararlar.
Kaninler; Köpek dişleri ismi verilen kaninler, kesici dişlerden sonra gelir. Alt ve üst çenede sağlı ve sollu olmak üzere dört tanedir. Alt çenede iki tane, üst çenede ise iki tane olmak üzere dört tanedir. Bu dişlerin uçları sivridir. Bunlar yiyecekleri koparmaya yararlar.
Azı Dişleri; Kaninlerin arkasında azı dişleri vardır. Bu dişlerin yapısı gereği birbirinden farklı özellik gösterir. Azı dişleri, her bir yarım çenede, iki küçük azı dişi halinde beş tanedir. Bir çenede toplam on tane azı dişi bulunur. Bunlar yiyecekleri ufalar ve öğütürler.
Akıl Dişleri; Üçüncü büyük azılar yirmilik dişlerdir. İnsanlarda çene kemikleri giderek küçülmeye başlar ve bazen bu dişler çıkmaz.
