Çene Çıkığı Nedir?
Çene çıkığı, alt çene kemiğinin (mandibula) kafatasına bağlandığı eklem yerinden (temporomandibular eklem - TME) yerinden çıkması durumudur. Bu eklem, vücudun en karmaşık eklemlerinden biridir ve çenenin açılıp kapanmasını, ileri geri hareket etmesini sağlar. Çene çıkığı genellikle ağrılıdır ve çenenin normal hareketini engeller.
Çene Çıkığının Belirtileri Nelerdir?
Çene çıkığı yaşandığında aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir. Bu belirtilerden bir veya birkaçı görüldüğünde, derhal bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. - Ağrı: Çene eklemi, yüz, şakak ve bazen boyun bölgesinde şiddetli ve keskin bir ağrı hissedilir. Ağrı, çene hareket ettirilmeye çalışıldığında artar.
- Çenenin Kilitlenmesi veya Yerinden Oynamış Hissi: Çene tamamen açık kalabilir ve kapatılamaz. Alternatif olarak, çene kısmen açık kalıp hareket ettirilemeyebilir. Kişi, çenesinin yerinden oynadığını net bir şekilde hissedebilir.
- Konuşma ve Yutma Güçlüğü: Çenenin normal konumunda olmaması, konuşmayı zorlaştırır ve net olmayan bir konuşmaya neden olur. Ayrıca, tükürüğü yutmak bile zor ve ağrılı hale gelebilir.
- Ağızdan Salya Akması: Ağız kapatılamadığı için tükürük kontrol edilemez ve ağızdan akabilir.
- Çene Ekleminde Şişlik ve Morarma: Eklem bölgesinde travmaya bağlı şişlik ve morarma görülebilir.
- Isırma Problemleri: Üst ve alt dişler birbiriyle doğru şekilde kavuşamaz, bu da ısırma ve çiğneme işlevini imkansız hale getirir.
- Çeneden "Klik" veya "Sürtünme" Sesleri: Çene çıkığı olmadan önce veya çıkık sırasında eklemden gelen sesler (krepitasyon) duyulabilir.
- Yüzde Şekil Bozukluğu: Çene kemiğinin pozisyonu değiştiği için yüzün görünümü asimetrik hale gelebilir; çene bir tarafa doğru kaymış gibi görünebilir.
Çene Çıkığının Nedenleri
Çene çıkığı genellikle aşağıdaki durumlarda meydana gelir: - Esneme, şiddetli gülme veya ağzın aşırı açılmasına neden olan başka bir hareket.
- Çene veya yüze alınan bir darbe (travma, kaza, spor yaralanması).
- Diş tedavileri sırasında uzun süre ağzın açık kalması.
- TME (temporomandibular eklem) bozuklukları gibi altta yatan tıbbi durumlar.
Ne Yapılmalı?
Çene çıktığından şüpheleniyorsanız: - Sakin olmaya çalışın ve çenenizi hareket ettirmekten kaçının.
- Çenenizi elle destekleyerek (örneğin bir bandajla değil, elinizle hafifçe tutarak) sabit tutmaya çalışın.
- Hemen bir acil servise, bir hastanenin kulak-burun-boğaz (KBB) bölümüne veya bir diş hekimine başvurun.
- Kesinlikle kendi kendinize çeneyi yerine oturtmaya çalışmayın. Bu, ekleme, dişlere veya çevredeki sinirlere daha fazla hasar verebilir.
Tedavisi
Çene çıkığının tedavisi, bir sağlık profesyoneli tarafından çenenin yerine oturtulmasıdır (redüksiyon). Bu işlem genellikle ağrı kesici veya kas gevşetici ilaçlar kullanılarak yapılır. İşlem sonrasında çenenin bir süre dinlendirilmesi ve zorlayıcı hareketlerden kaçınılması gerekebilir.
|